Ram dân zawm hi sorkâr leh mipui inzawmna tha leh ram siam ṭhat nâna thil ṭul hmasa leh ṭangkai tak a ni.
Democracy ramah chuan ram rorêltu, sorkâr hotute hi mipuiin kan thlang a, Mizoram pawhin kum 5 dan zêlah kan aiawha rorêltu Member of Legislative Assembly (MLA) kan thlang ṭhîn a; hei hian ram hmasâwnna leh ram siam ṭhatna kawngah mipui mawhphurhna a sânzia leh a pawimawhzia a tichiang hle a. Inthlan dâwnah political party-ten ram tâna an tih tum leh an tih tûr te, ram kaihhruai an tum dânte mipui hnênah puangin, chuta ṭang chuan mipuiin duhthlanna siamin ram hruaitu, sorkâr hotu tûrte kan thlang a, kan ram hma hun chu mipui duhthlannaah a innghat tihna a ni.
Mizoram hian ram hruaitu, sorkâr hotu mi chi hrang hrang, political party hrang hrang aṭangin kan nei ṭhîn a, a tlângpui thuin ram hruaitu inthlanna kan han neih fel hian mipui tam zâwk hi chuan kan thlan tlinte kuta innghat pumpuhlûm zuiin kan inthiar fihlîm nghâl zêl mai ni te hian a ngaih theih a, hei hi ngun taka mipuiin kan ngaihtuah a pawimawh hle mai. Mipuiin sorkâr kan thawhpui theih dân hi a khalh kalna leh khalh ngîlna tûr kawngah opposition party nên tih theih chin a inchen kher lo ang a; amaherawhchu, ram rorêltu atâna kan thlan tlinten kan thlan tlin chhan kawnga an tih tûr an tihhlawhtlinna tûrah erawh chuan opposition party aiin mipui nâwlpuiin kan tih theih hi a tam zâwk hial mai thei thung a ni.
Ram dân zawm hi sorkâr leh mipui inzawmna tha leh ram siam ṭhat nâna thil ṭul hmasa leh ṭangkai tak a ni a; mipui hmasâwnna tûr leh mipui ṭhatna tûra ram rorêltuten dân an siamte chu a hmang ṭangkaitu tûr mipuiin ngai pawimawh lova kan palzût chuan ram ropui kan thleng mawh viau dâwn a. Chuvângin, dân siam sa kan neihte leh dân siam tharte mipuiin zâwm ṭhain hmang ṭangkai ṭhîn ila, vawi leh khatah thlen sân phah phut phut kher lo mah ila, ram leh mipui tâna hmasâwnna ngêlnghet leh thil ṭha chu a lo thleng zêl dâwn a ni.
Mipuiin dikna leh rinawmna nunpuia vawn him hi mipui leh sorkâr thawh hona tûr thil ṭûl leh pawimawh êm êm mai a ni bawk. Mipui hi rinawm lovin depdê viau ta ila, sorkâr hotute zîngah eirûk chîng awm bawk ta se, tuin nge ram hmêlma lian eirûkna chu do ngama tibo thei ang? Entîr nân, BPL ni lo BPL nih tlat mai leh Parent's Annual Income-in min dang reng chunga Tribal/Minority scholarship lâk teh mauh ang te hi dikna leh rinawmna chu a ni lo phawt mai. Ram leh mipui inenkawlna dân leh hrai te, sorkâr thupêk leh sorkârin mipui a enkawlna kalphung hrang hrang hi pal zamin, “Mi tin mahni thu thua awm tûr a ni,” ti mai ṭhîn ta ila, sorkâr vên sên loh khawpin mipui leh mipui hi kan invaw thlu pheng phung mai âwm asin.
Sorkâr policy leh hmalâkna programme/scheme hrang hrang ṭha taka tihhlawhtlin a nih theih nâna pawimawh ber mai chu mipui kan ni a. Hun kal tawha sorkâr policy leh flagship programme kan hriat ṭhin NLUP/NEDP leh MIP & SEDP, etc. pawh a hun laia sorkârin mipui hmasâwnna tûrin an kalpui a; mipui tih ve tûr kha sorkâr kovah a innghat lo va, a hlawhtlinna chu a hamṭhatna dawngtu mipui mawhphurh a niin, a lo dawngtu mipuiin a nih dân tûr anga an lo tihhlawhtlin chuan mipui hlâwkna leh sorkâr hmalâkna hlawhtlinna a ni tihna a ni. Tin, tu political party pawhin sorkâr fawng vuan sela, chumi hun chhûng atân chuan chu mite policy leh programme kalpui bâk chu thil dang beisei tûr a ni lo tih hriain, mahni hmasial ru deuh tak chung pawhin ni se, a lo dawngtu leh hmang ṭangkaitu ni thei tûr zâwnga dik tak leh rinawm taka lo inher rem mai nachâng hriat hi mipui rilru puthmang tûr a ni ang. Entir nân, tûna sorkâr fawng vuantuten kut hnathawktute thlai thar leina vênna (minimum support price) tûr budget siam an tum pawh hi, NLUP/NEDP emaw, SEDP emaw hmaṭhatna neih theih hun a ni lo tih hriain, thlai thar hralh tûr nei ve tûra inbuatsaih kha kut hnathawktuten kan tih tûr a ni rih ang.
- Ngaihlungdum Political Education Institute®️